ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៥៤ បន្ទាប់ពីប្រទេសជាតិបានទទួលឯករាជ្យ ពីអាណានិគមនិយមបារាំងនៅថ្ងៃទី០៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៣ និងបន្ទាប់ពីវិជ្ជាស្ថានបោះប្រាក់ឥណ្ឌូចិនត្រូវបានបិទទ្វារ (វិទ្យាស្ថាននេះបោះពុម្ពក្រដាសប្រាក់រួមមួយ សម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅប្រទេសទាំងបីនៅឥណ្ឌូចិនគឺ កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាមក្នុងសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង)។
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានបោះផ្សាយ ប្រាក់រៀលឯករាជ្យរបស់ខ្លួន ដើម្បីបញ្ចប់ជាស្ថាពរនូវសម្ព័ន្ធភាពជាមួយប្រាក់វៀតណាម និងឡាវ។ ពេលនោះប្រព័ន្ធធនាគារ ក្នុងប្រទេសត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយមានធនាគាររដ្ឋ និងធនាគារឯកជនធ្វើប្រតិបត្តិការទន្ទឹមគ្នាលើដែនដីប្រទេសកម្ពុជា។
នៅឆ្នាំ១៩៤៦ ដើម្បីបម្រើឲ្យគោលនយោបាយកសាងជាតិនៃសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម រដ្ឋបានធ្វើការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីតម្រូវទៅតាមសេចក្ដីត្រូវការនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិនាសម័យនោះ ដោយបានប្រែក្លាយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ពីទម្រង់ស្ថាប័នពាក់កណ្ដាលស្វយ័ត ទៅជាធនាគាររដ្ឋក្រោមទម្រង់ជាស្ថាប័នសាធារណៈ ដែលមានលក្ខណៈឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម ចំណែកធនាគារឯកជនជាតិ និងបរទេសត្រូវបានបិទទ្វារ ហើយរដ្ឋបានបង្កើតធនាគារ ដែលកាន់កាប់ដោយរដ្ឋមួយចំនួន ដូចជា ធនាគារឥណទានជាតិ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ និងធនាគារកសិកម្មជនបទ។
ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ រដ្ឋបានធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្មជាថ្មីទៅលើប្រព័ន្ធធនាគារ។ ធនាគារឯកជនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើសកម្មភាពទន្ទឹមគ្នានឹងធនាគារ រដ្ឋ ក្រោមការបញ្ជា ណែនាំ និងការត្រូតពិនិត្យរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។
ជាអកុសល នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបិទទ្វារ ប្រព័ន្ធធនាគារទូទាំងប្រទេសត្រូវបានលុបបំបាត់ចោល អគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានកម្ទេច រូបិយវត្ថុជាតិត្រូវបានឈប់ប្រើប្រាស់។
ដោយសារអគារធនាគារក្រហមត្រូវបានកម្ទេចទៅហើយនោះ ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាបានបើកស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់ខ្លួនជា បណ្ដោះអាសន្ននៅលើអគារអតីតធនាគារខ្មែរសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម ហើយបានរៀបចំ រចនាសម្ព័ន្ធ ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ និងសកម្មភាពប្រតិបត្តិការនៅទីស្នាក់ការកណ្ដាល និងពង្រីកបណ្ដាញទៅបណ្ដាខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ទូទាំងប្រទេស ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាបានបោះផ្សាយប្រាក់រៀលឡើងវិញ នៅថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៨០ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការទូទាត់ក្នុងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ ចំណែក អគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដែលបាក់បែកត្រូវបានរុះរើនិងសាងសង់ជាថ្មីឡើងវិញនៅឆ្នាំ ១៩៩០។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨៩ ប្រព័ន្ធធនាគារត្រូវបានធ្វើការកែទម្រង់។ ធនាគារ ខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ ត្រូវបានប្ដូរឈ្មោះមកជាធនាគារឯកទេសខេត្ត-ក្រុងវិញ ហើយធ្វើសកម្មភាពនៅដែនដីរបស់ខ្លួនតាមរបបស្វ័យភាពខាងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាមាននាទីជាអាជ្ញារធររួបិវត្ថុ ដោយត្រួតពិនិត្យ និងគ្រប់គ្រងលើធនាគារទាំងនេះ។ នៅឆ្នាំ១៩៩១ ធនាគារពាណិជ្ជកម្ពុជាដំបូងត្រូវបានបង្កើតឡើង ស្ថិតក្នុងទម្រង់ជាធនគារពាក់កណ្ដាលរដ្ឋ និងពាក់កណ្ដាលឯកជន។
នៅថ្ងៃទី៣០ មករា ឆ្នាំ១៩៩២ នៅសម័យប្រជុំសាមញ្ញលើកទី២២ នីតិកាលទី១ រដ្ឋសភាសម័យរដ្ឋកម្ពុជា បានអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីការដូរឈ្មោះពីធនាគារជាតិនៃប្រជាជន កម្ពុជា ទៅជាធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ហើយត្រូវបានប្រកាសជាផ្លូវការដោយក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋនៅខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩២។
ក្រោយពីមានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ របត់នយោបាយមួយត្រូវបាន បង្កើតឡើងគឺ របបសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការមកជា សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ដែលញ៉ាំងឲ្យមានការកែប្រែប្រព័ន្ធ ធនាគារនៅកម្ពុជាពីប្រព័ន្ធធនាគារមួយថ្នាក់ (មានតែធនាគារកណ្ដាល) មកជាប្រព័ន្ធធនាគារពីរថ្នាក់ (មានធនាគារកណ្ដាលផង ធនាគារពាណិជ្ជផង) ហើយរដ្ឋបានបើកទូលាយចំពោះអាជីវកម្ម លើវិស័យធនាគារ តាមរយៈការអនុញ្ញាតឲ្យមានធនាគារពាណិជ្ជកម្មក្រោមច្បាប់ក្នុង ស្រុក ឬក្រោមទម្រង់ជាសាខាធនាគារបរទេស។ ប្រការនេះតម្រូវឲ្យធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាពង្រឹងតួនាទីរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាព បញ្ជា ណែនាំ និងត្រួតពិនិត្យ ដោយបានបង្កើតច្បាប់ និងប្រកាសផ្សេងៗជាបន្តបន្ទាប់រួមមាន៖
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាឬធនាគារកណ្តាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានមុខងារ និងភារកិច្ចដូចតទៅ៖
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានបោះផ្សាយ ប្រាក់រៀលឯករាជ្យរបស់ខ្លួន ដើម្បីបញ្ចប់ជាស្ថាពរនូវសម្ព័ន្ធភាពជាមួយប្រាក់វៀតណាម និងឡាវ។ ពេលនោះប្រព័ន្ធធនាគារ ក្នុងប្រទេសត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយមានធនាគាររដ្ឋ និងធនាគារឯកជនធ្វើប្រតិបត្តិការទន្ទឹមគ្នាលើដែនដីប្រទេសកម្ពុជា។
នៅឆ្នាំ១៩៤៦ ដើម្បីបម្រើឲ្យគោលនយោបាយកសាងជាតិនៃសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម រដ្ឋបានធ្វើការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីតម្រូវទៅតាមសេចក្ដីត្រូវការនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិនាសម័យនោះ ដោយបានប្រែក្លាយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ពីទម្រង់ស្ថាប័នពាក់កណ្ដាលស្វយ័ត ទៅជាធនាគាររដ្ឋក្រោមទម្រង់ជាស្ថាប័នសាធារណៈ ដែលមានលក្ខណៈឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម ចំណែកធនាគារឯកជនជាតិ និងបរទេសត្រូវបានបិទទ្វារ ហើយរដ្ឋបានបង្កើតធនាគារ ដែលកាន់កាប់ដោយរដ្ឋមួយចំនួន ដូចជា ធនាគារឥណទានជាតិ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ និងធនាគារកសិកម្មជនបទ។
ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ រដ្ឋបានធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្មជាថ្មីទៅលើប្រព័ន្ធធនាគារ។ ធនាគារឯកជនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើសកម្មភាពទន្ទឹមគ្នានឹងធនាគារ រដ្ឋ ក្រោមការបញ្ជា ណែនាំ និងការត្រូតពិនិត្យរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។
ជាអកុសល នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានបិទទ្វារ ប្រព័ន្ធធនាគារទូទាំងប្រទេសត្រូវបានលុបបំបាត់ចោល អគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានកម្ទេច រូបិយវត្ថុជាតិត្រូវបានឈប់ប្រើប្រាស់។
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាក្រោយសម័យប៉ុលពត (រូបថត yale.edu)
រហូតមកដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ ទើបធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានរៀបចំឡើងវិញ ហើយដើរតួពេញសិទ្ធជាធនាគារកណ្ដាលរបស់ប្រទេសនៅថ្ងៃទី១០ តុលា។ នៅពេលនោះ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវបានស្ដារឡើងវិញពីកម្រិតសូន្យ ទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធនធានមនុស្ស ត្រូវបានប្រមែប្រមូល និងកសាងជាបណ្ដើរៗរហូតបង្កើតបានជាស្ថាប័នធនាគារជាតិមួយដែលមាន ឈ្មោះថា «ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជា»។ដោយសារអគារធនាគារក្រហមត្រូវបានកម្ទេចទៅហើយនោះ ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាបានបើកស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់ខ្លួនជា បណ្ដោះអាសន្ននៅលើអគារអតីតធនាគារខ្មែរសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម ហើយបានរៀបចំ រចនាសម្ព័ន្ធ ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ និងសកម្មភាពប្រតិបត្តិការនៅទីស្នាក់ការកណ្ដាល និងពង្រីកបណ្ដាញទៅបណ្ដាខេត្ត-ក្រុងទាំង២០ទូទាំងប្រទេស ធនាគារជាតិនៃប្រជាជនកម្ពុជាបានបោះផ្សាយប្រាក់រៀលឡើងវិញ នៅថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៨០ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការទូទាត់ក្នុងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ ចំណែក អគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដែលបាក់បែកត្រូវបានរុះរើនិងសាងសង់ជាថ្មីឡើងវិញនៅឆ្នាំ ១៩៩០។
ធនាគារ ជាតិ ក្នុង ទសវត្ស ឆ្នាំ ១៩៩០ (រូប គេហទំព័រ NBC)
នៅថ្ងៃទី៣០ មករា ឆ្នាំ១៩៩២ នៅសម័យប្រជុំសាមញ្ញលើកទី២២ នីតិកាលទី១ រដ្ឋសភាសម័យរដ្ឋកម្ពុជា បានអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីការដូរឈ្មោះពីធនាគារជាតិនៃប្រជាជន កម្ពុជា ទៅជាធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ហើយត្រូវបានប្រកាសជាផ្លូវការដោយក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋនៅខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩២។
ក្រោយពីមានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ របត់នយោបាយមួយត្រូវបាន បង្កើតឡើងគឺ របបសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការមកជា សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ដែលញ៉ាំងឲ្យមានការកែប្រែប្រព័ន្ធ ធនាគារនៅកម្ពុជាពីប្រព័ន្ធធនាគារមួយថ្នាក់ (មានតែធនាគារកណ្ដាល) មកជាប្រព័ន្ធធនាគារពីរថ្នាក់ (មានធនាគារកណ្ដាលផង ធនាគារពាណិជ្ជផង) ហើយរដ្ឋបានបើកទូលាយចំពោះអាជីវកម្ម លើវិស័យធនាគារ តាមរយៈការអនុញ្ញាតឲ្យមានធនាគារពាណិជ្ជកម្មក្រោមច្បាប់ក្នុង ស្រុក ឬក្រោមទម្រង់ជាសាខាធនាគារបរទេស។ ប្រការនេះតម្រូវឲ្យធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាពង្រឹងតួនាទីរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាព បញ្ជា ណែនាំ និងត្រួតពិនិត្យ ដោយបានបង្កើតច្បាប់ និងប្រកាសផ្សេងៗជាបន្តបន្ទាប់រួមមាន៖
- ច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តិទៅនៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា រដ្ឋសភា បានអនុម័តនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៦។ ច្បាប់នេះបានកំណត់បេសកម្ម ចម្បងរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាគឺ«កំណត់ និងដឹកនាំនយោបាយរូបិយវត្ថុដើម្បីរក្សាថ្លៃឲ្យមានស្ថិរភាព»។
- ច្បាប់ស្ដីពីការគ្រប់គ្រងការប្ដូរប្រាក់ រដ្ឋសភាអនុម័តនៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៩៧
- ច្បាប់ស្ដីពីគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុរដ្ឋសភាអនុម័ត នៅថ្ងៃទី១៨ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៩ និងចុងក្រោយនេះ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានចងក្រងឯកសារ ចក្ខុវិស័យ និងផែនការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ឆ្នាំ ២០០១-២០១០ ដែលជាឯកសារជាយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់អភិវឌ្ឍវិស័យហិរញ្ញវត្ថុនៅ កម្ពុជា ឲ្យមានភាពជឿនលឿនប្រកបដោយជំនឿទុកចិត្តពីសាធារណជន និងអាចធ្វើសមាហរណកម្មចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោក។
ធនាគារជាតិទទួលភារៈផ្តាច់មុខជាអ្នកបោះផ្សាយរូបិយវត្ថុជាតិ
ក្នុងនាមធនាគារកណ្ដាល ដើម្បីលើកមុខមាត់ និងកិត្យានុភាពរបស់ខ្លួនឲ្យសក្ដិសមជាអាជ្ញាធរអាណាព្យាបាល លើវិស័យធនគារ អគារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាត្រូវបានកែលម្អរផ្នែកសោភ័ណភាព នៅឆ្នាំ២០០៣។ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ឆ្នាំ២០១១
មុខងារ និងភារកិច្ចទូទៅរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាឬធនាគារកណ្តាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានមុខងារ និងភារកិច្ចដូចតទៅ៖
- កំណត់គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ដោយពិគ្រោះជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុង ក្របខ័ណ្ឌនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
- ត្រិះរិះរកអនុវត្ត និងត្រួតពិនិត្យ នយោបាយ រូបិយវត្ថុ និង ប្តូរប្រាក់អោយសំរេចទៅតាមគោលដៅដែលបានកំណត់។
- ធ្វើការវិភាគស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនិង រូបិយវត្ថុ ជាប្រក្រតី រួចចេញផ្សាយលទ្ធផល ហើយលើកសំណើរនិងវិធានការជូនរដ្ឋាភិបាល។
- ផ្តល់ ឫដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណអាជីវកម្ម ចំពោះគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងគ្រឹះស្ថានឯទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធដូចជា ស្នងការគនីគ្រឹះស្ថានជម្រះបញ្ជី ព្រមទាំងចេញបទបញ្ជា និងត្រួតពិនិត្យគ្រឹះស្ថានទាំងនោះ ។
- ត្រួតពិនិត្យ ប្រព័ន្ធទូទាត់ក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានិងកែលំអប្រសិទ្ធភាពនៃការទូទាត់អន្តរធនាគារ។
- ទទួលភារៈផ្តាច់មុខជាអ្នកបោះផ្សាយរូបិយវត្ថុជាតិ។
- ទទួលខុសត្រូវ និងអនុវត្តក្នុងនាមព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានូវកិច្ចការទាំងឡាយ ដែលជាលទ្ធផលនៃការចូលរួមរបស់ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាមួយស្ថាប័ន អន្តរជាតិ សាធារណៈ ក្នុងកិច្ចការធនាគារឥណទានរូបិយវត្ថុ។
- តម្លើងតារាងជញ្ជីងទូទាត់ ។
- ចូលរួមក្នុងការគ្រប់គ្រងបំណុល និងឥណនេយ្យជាមួយប្រទេសក្រៅ ។
- ចូលរួម ក្នុងការបង្កើត និងការត្រួតពិនិត្យ ទីផ្សាររូបិយវត្ថុ និងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថ។
- ផ្តល់ ឬដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណចំពោះគ្រឹះស្ថានដែលចូលរួមក្នុងអាជីវកម្មទីផ្សារ ប្តូរប្រាក់សង្ហារឹមប័ណ្ណ ត្បូងថ្ម និងលោហធាតុមានតមៃ្ល ព្រមទាំងចេញបទ បញ្ជានិងត្រួតពិនិត្យគ្រឹះស្ថានទាំងនេះ ។
- កំណត់អត្រាការប្រាក់៕
No comments:
Post a Comment