ការសម្រេចចិត្ដខុស?
មិនដល់មួយសប្ដាហ៍ក្រោយពេល កម្លាំងទាហានអាមេរិកចាប់ខ្លួនប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ាក់សាដាម ហ៊ូសេនកាលពីឆ្នាំ ២០០៣ ពេលនោះលីប៊ីបានបោះបង់ ចោលការស្រាវជ្រាវផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូនិងស្រាវជ្រាវផលិតអាវុធ ទំនើបៗជាច្រើនផ្សេងទៀត ដោយអនុញ្ញាតឱ្យសហគមន៍អន្ដរជាតិចូលត្រួត ពិនិត្យ ដោយលោកហ្គាដាហ្វ៉ីបានចុះ ហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមិនរីក សាយភាយអាវុធបរមាណូ រួមទាំងអាវុធ ជីវសាស្ដ្រ គីមីសាស្ដ្រផងដែរ ។
ការសម្រេចរបស់មេដឹកនាំហ្គា ដាហ្វ៉ីត្រូវលោកខាងលិចស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ ក្ដៅបំផុតនូវការបោះបង់ចោលអាវុធ ដែលជាការគំរាមកំហែងលោកខាងលិច នោះ ។ ពេលនោះ ប្រធានាធិបតីអាមេ រិក ចច ដាប់ប៊ិលយូប៊ូសបានប្រកាសថា “ការសន្យារបស់មេដឹកនាំហ្គាដាហ្វ៉ីនឹង ធ្វើឱ្យប្រទេសជាតិយើងនិងពិភពលោក ទាំងមូលមានសុវត្ថិភាព សន្ដិភាព ។ បណ្ដាមេដឹកនាំបោះបង់កម្មវិធីបរមាណូ អាវុធជីវសាស្ដ្រ គីមីសាស្ដ្រនឹងស្វែងរក ឃើញផ្លូវឆ្ពោះទៅរកទំនាក់ទំនងល្អ ប្រសើរជាមួយអាមេរិកនិងបណ្ដា ប្រទេសផ្សេងទៀត ។
ក្នុង ពេលនោះ នាយករដ្ឋមន្ដ្រីអង់ គ្លេសលោកតូនី ប្ល៊ែរបញ្ជាក់ថា ការ សម្រេចទាំងនោះអនុញ្ញាតឱ្យលីប៊ីវិល ត្រឡប់មកកាន់សហគមន៍អន្ដរជាតិវិញ នៅពេលដែលលីប៊ីបោះបង់ចោលកម្ម វិធីអាវុធបរមាណូដោយស្ម័គ្រចិត្ដនិង សន្ដិភាពនោះ ។
បន្ទាប់ពី ការសម្រេចបោះបង់ចោល នោះ បណ្ដាប្រទេសមហាអំណាចលោក ខាងលិចក៏បានលុបចោលច្បាប់ដាក់ ទណ្ឌកម្មដល់ប្រទេសលីប៊ី ក៏ធ្វើឱ្យប្រទេស មួយនេះមានមុខមាត់និងប្រឡូកជាមួយ បណ្ដាប្រទេសដទៃទៀតប្រកបដោយសុខសាន្ដ ។
ប៉ុន្ដែ៤ឆ្នាំ ក្រោយមក លោកហ្គាដាហ្វ៉ី បានប្រកាសទាំងក្ដីខឹងសម្បាថា ប្រទេស របស់លោកមិនទទួលបានសំណងដ៏សក្ដិ សមនៅពេលដែលបានសម្រេចបោះបង់ កម្មវិធីបរមាណូនៅឆ្នាំ២០០៣នោះ ។ តាមប្រសាសន៍មេដឹកនាំលីប៊ី លោក ខាងលិចមិនបានរក្សានូវពាក្យសន្យា ផ្លាស់ប្ដូរកម្មវិធីបរមាណូក្លាយទៅជាកម្ម វិធីបរមាណូអគ្គិសនីនោះឡើយ ។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ រយៈពេល៨ឆ្នាំ ក្រោយពេលប្រធានាធិបតីលីប៊ីប្រកាស បោះបង់ចោលកម្មវិធីបរមាណូ បណ្ដា ប្រទេសលោកខាងលិចក៏បានបើកយុទ្ធ- នាការជ្រៀតជ្រែកដោយយោធាផ្ដួលរំលំ របបដឹកនាំរបស់លោកហ្គាដាហ្វ៉ីទៀត ផង ។
ប្រភពមួយចំនួន បានផ្សព្វផ្សាយថា នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលលីប៊ីឯកភាព បោះបង់កម្មវិធីអាវុធបរមាណូ ហើយ ចងសម្ពន្ធមិត្ដជាមួយបណ្ដាប្រទេស លោកខាងលិច ក៏ជាពេលវេលាធ្វើឱ្យ លោកខាងលិចគ្មានការស្ទាក់ស្ទើរឡើង គម្រោងផ្ដួលរំលំរបបលោកហ្គាដាហ្វ៉ី ។
សំឡេងជួងប្រកាស អាសន្ន ទោះបីមិនទាន់អាចបញ្ជាក់ថា នេះ ជាមេរៀនសម្រាប់បណ្ដាប្រទេសមួយ ចំនួនទៀតនៅលើពិភពលោក ប៉ុន្ដែរឿង មួយដែលជាការពិតនោះ គឺការចាក ចេញរបស់លោកហ្គាដាហ្វ៉ីធ្វើឱ្យបណ្ដា ប្រទេសមួយចំនួនទៀតកាន់តែចង់បាន អាវុធបរមាណូដើម្បីធានាដល់សន្ដិសុខ សុវត្ថិភាពរបស់ប្រទេសជាតិខ្លួន ។ ទាំង នោះបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ពីមហិច្ឆតាមិន រីកសាយភាយអាវុធបរមាណូរបស់អូបា ម៉ា កាន់តែធ្វើឱ្យពិភពលោកមានមន្ទិល សង្ស័យ ។
លោកអូបាម៉ា ធ្លាប់ប្រកាសពីគោល ដៅអភិវឌ្ឍពិភពលោកដោយគ្មានអាវុធ បរមាណូ ដោយមូលហេតុថា ទស្សនៈ ការពារសន្ដិសុខជាតិដោយអាវុធបរមា ណូនាពេលនេះគឺហួសសម័យដោយសារ ទស្សនៈនោះមានតែនៅក្នុងសង្គ្រាម ត្រជាក់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយពេលនេះមិន មែនជាដំណាក់កាលបន្ដរក្សាគ្រាប់បែក បរមាណូនោះឡើយ ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៤៥ដល់ឆ្នាំ១៩៩១ គ្រាប់បែកបរមាណូជាសព្វាវុធទីមួយ ដែលធានាដល់សន្ដិសុខសុវត្ថិភាពលើ ពិភពលោក ។ បណ្ដាប្រទេសមានអាវុធ បរមាណូ ដូចជាអតីតសហភាពសូវៀត អង់គ្លេស បារាំង ចិន... បានរារាំងដោយ ជោគជ័យរាល់ការប៉ុនប៉ងវាយប្រហារ ដោយយោធារបស់ប្រទេសដទៃចូលមក លើទឹកដីរបស់ខ្លួន ។
ការពិតទាំងនោះបានធ្វើឱ្យប្រទេស ដែលគ្មានអាវុធបរមាណូទទួលបាននូវ បទពិសោធន៍ថា អាវុធបរមាណូនឹងផ្ដល់ សុខសន្ដិភាពដល់ប្រទេសណាដែលអាច ផលិតវាបាន ។ រឿងនោះមានន័យថា ប្រទេសដែលគ្មានគ្រាប់បែកបរមាណូ ប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ការវាយប្រហារ គ្រប់ពេលវេលា ។
ហេតុដូច្នេះ ពិភពលោកបានកើត ឡើងនូវទស្សនៈ២ផ្ទុយគ្នា ។ ទស្សនៈទី១ ចាត់ទុកថា វិធីសាស្ដ្រចាំបាច់បំផុត ដើម្បីរក្សាសន្ដិសុខសុវត្ថិភាពប្រទេស ជាតិរបស់ខ្លួន គឺត្រូវតែស្វែងរកគ្រប់វិធី សាស្ដ្រដើម្បីផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ ឱ្យទាល់តែបាន ។ ក្នុងពេលដែលប្រទេស មានអាវុធបរមាណូរួចហើយនោះបែរ ជាចង់រារាំងប្រទេសដទៃទៀតមិនឱ្យ ផលិតបរមាណូទៅវិញ ។
ដើម្បីផ្សះផ្សាទស្សនៈផ្ទុយគ្នាទាំង២ នោះ សន្ធិសញ្ញាមិនរីកសាយភាយអាវុធ បរមាណូ(NPT)បានកើតមាននៅឆ្នាំ ១៩៧០ ដោយក្នុងសន្ធិសញ្ញានោះបាន ជំរុញប្រទេសដែលមានអាវុធបរមាណូ ឱ្យបញ្ជូនបច្ចេកវិទ្យាបរមាណូដើម្បីសន្ដិ ភាពឱ្យទៅប្រទេសដែលមិនទាន់ដឹងមិន ទាន់ស្គាល់អំពីកម្មវិធីបរមាណូទាំងនោះ។
គោលដៅជាចម្បងរបស់ សន្ធិសញ្ញា នោះដើម្បីពង្រឹងកិច្ចព្រមព្រៀងមិនរីក សាយភាយអាវុធបរមាណូរបស់ប្រទេស ដែលពាក់ព័ន្ធដើម្បីបញ្ចប់ពិភពលោក ប្រកួតប្រជែងអាវុធបរមាណូ ។ ប៉ុន្ដែ ប្រទេសដែលមានអាវុធបរមាណូនៅក្នុង ដៃមិនចង់បានដូច្នោះឡើយ ដោយសារ ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល ឥណ្ឌា និងប៉ាគីស្ថាន នៅតែព្រងើយកន្ដើយសន្ធិសញ្ញាទាំងនោះ ដោយផលិតកម្មវិធីបរមាណូរបស់ខ្លួន យ៉ាងជោគជ័យ ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា នោះដែរ ប្រទេសមួយចំនួនទៀតក៏លួច ស្រាវជ្រាវផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ ដោយស្ងាត់ៗ ។
ក្រោយពេលអតីត សហភាពសូវៀត ដួលរលំ ការមិនពង្រីកសាយភាយអាវុធ បរមាណូហាក់បីដូជាមានសង្ឃឹមឡើង វិញ ក្រោយពេលអ៊ុយក្រែន កាហ្សាស្ថាន និងអាហ្វ្រិកខាងជើងបានប្រកាសបញ្ចប់ កម្មវិធីបរមាណូរបស់ខ្លួន ។ ក្រោយមក ប្រទេសជាច្រើនទៀតក៏សម្រេចបោះ បង់កម្មវិធីទាំងនោះចោល ហើយសន្យា ថា នឹងចូលរួមក្នុងសន្ធិសញ្ញាមិនរីក សាយភាយអាវុធបរមាណូ ។
មហិច្ឆតាមិនរីកសាយភាយអាវុធ បរមាណូក៏បានកើតឡើងនៅតំបន់អាមេ រិកខាងត្បូងនិងទ្វីបអាហ្វ្រិក ក៏ដូចជា សន្ធិសញ្ញាកាត់បន្ថយសព្វាវុធរវាង អាមេរិកនិងរុស្ស៊ីផងដែរ ។
ប៉ុន្ដែ គោលដៅនៃការមិនរីកសាយ ភាយអាវុធបរមាណូកំពុងតែរងការ គំរាមកំហែងដោយសកម្មភាពផ្ទុយគ្នា របស់បណ្ដាប្រទេសមហាអំណាចដោយ មូលហេតុផ្សេងៗ ពិសេសគឺការវាយ ប្រហារទៅលើប្រទេសដែលគ្មានអាវុធ បរមាណូ ដូចជាអ៊ីរ៉ាក់ លីប៊ី អាហ្វហ្គានី ស្ថានជាដើម ។
ក្នុងពេលនោះដែរ បណ្ដាប្រទេស ដែលមានអាវុធបរមាណូ ដូចជាកូរ៉េ ខាងជើងនិងប៉ាគីស្ថាន បែរជាមិនរងការ វាយប្រហារនោះឡើយ ។ មិនត្រឹមតែ ប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែសព្វាវុធទាំងនោះ មាននៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ធ្វើឱ្យខ្លួន ទទួលបានផលប្រយោជន៍ជាច្រើនពីសហ គមន៍អន្ដរជាតិ ។
ឥទ្ធិពល នៃអាវុធបរមាណូបានបង្ហាញ យ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងការប្រៀបធៀបលីប៊ី និងប៉ាគីស្ថាន ។ ឆ្នាំ២០០៣ ទីក្រុងទ្រីប៉ូ លីប្រទេសលីប៊ីបានឯកភាពលុបចោល កម្មវិធីបរមាណូនិងអាវុធគីមីសាស្ដ្រ ជីវសាស្ដ្ររបស់ខ្លួន។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លីប៊ីក៏បានសន្យាឈប់គាំទ្រដល់ក្រុម ភេរវកម្មដើម្បីដោះដូរប្រទេសអាហ្វ្រិក ខាងជើងមួយនេះចូលជាសមាជិកបណ្ដា ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយ រីកចម្រើននៅលើពិភពលោក ។ ប៉ុន្ដែទី បំផុត អ្វីដែលលីប៊ីបានលះបង់ លទ្ធផល ដែលទទួលបាន គឺលោកខាងលិចវាយ ប្រហារផ្ដួលរំលំរបបរបស់លោកហ្គាដា ហ្វ៉ីតែម្ដង ដោយយកមូលហេតុការពារ ប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ ។
ក្នុងពេលនោះ ដែរ បណ្ដាប្រទេស ដែលមានអាវុធបរមាណូ ដូចជាប៉ាគី ស្ថាន ហើយអាចលាក់បំពួនមេដឹកនាំ ភេរវកម្មអូសាម៉ា ប៊ីនឡាដេន ដែល ពិភពលោកស្វែងរកចាប់ខ្លួនរយៈពេល ១០ឆ្នាំកន្លងមក ។ លើសពីនេះទៅទៀត ប្រទេសប៉ាគីស្ថានបានគាំទ្រដល់ក្រុម ឧទ្ទាមជាច្រើនផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់និង ផ្ដល់ហិរញ្ញវត្ថុដោយផ្ទាល់ដល់ក្រុមតាលីបង់ទៀតផង ។ ប៉ុន្ដែប៉ាគីស្ថានមិន ដែលរងលទ្ធផលអាក្រក់ណាមួយដូចការ ចង់បានពីប្រទេសមហាអំណាចនោះ ឡើយ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះថែមទាំង ទទួលបានការផ្ដល់ជំនួយសេដ្ឋកិច្ចយោធា ពីប្រទេសមហាអំណាចទី១នៅលើពិភព លោកទៀតផង ។
ផ្ទុយទៅវិញ បើប្រទេសប៉ាគីស្ថាន គ្មានអាវុធបរមាណូទេនោះ ហើយជា ប្រទេសដែលលាក់បាំងមេដឹកនាំភេរវកម្ម ដែលសហគមន៍អន្ដរជាតិ ពិសេសអាមេ រិកតាមចាប់ខ្លួន ប្រាកដជារងការវាយ ប្រហារជាក់ជាមិនខាន ។ ដោយសារ ហេតុនោះហើយ មិនត្រឹមតែអាមេរិក មិនហ៊ានវាយប្រហារនោះទេ ថែមទាំង ផ្ដល់ជំនួយជាទឹកប្រាក់រាប់រយលានដុល្លារ ទៀតផង ។ ប្រសិនបើមេដឹកនាំអូសាម៉ា ប៊ីនឡាដេនលាក់ខ្លួនក្រៅពីប្រទេសប៉ាគី ស្ថាន គឺប្រទេសដែលគ្មានគ្រាប់បែក បរមាណូ ប្រាកដជាទទួលរងនូវលទ្ធផល យ៉ាងអាណោចអាធ័ម ដោយសហគមន៍ អន្ដរជាតិចោទប្រកាន់ថាគាំទ្រក្រុមភេរវ កម្ម ហើយត្រូវវាយប្រហារដូចជានៅ ប្រទេសលីប៊ីនិងអ៊ីរ៉ាក់អ៊ីចឹងដែរ ។
ហេតុដូច្នេះហើយ ទោះបីភាពលួង លោមបញ្ចុះបញ្ចូលពីបណ្ដាលោកខាង លិចស្ដីពីការមិនរីកសាយភាយអាវុធ បរមាណូ ប៉ុន្ដែបណ្ដាប្រទេសទាំងនោះ មានអារម្មណ៍ថាខ្លួនកំពុងរងការគំរាម កំហែងយ៉ាងធ្ងន់ ហើយបង្ខំចិត្ដត្រូវតែ ផលិតបរមាណូដោយលួចលាក់ ពង្រឹង កម្លាំងរបស់ខ្លួន ចៀសវាងការវាយ ប្រហារនៅថ្ងៃអនាគត ។
ជាក់ស្ដែងដូចជាប្រទេសកូរ៉េខាង ត្បូងនិងអ៊ីរ៉ង់ជាដើម ទោះបីរងសម្ពាធ យ៉ាងខ្លាំងពីសហគមន៍អន្ដរជាតិឱ្យបោះ បង់កម្មវិធីបរមាណូរបស់ខ្លួន ប៉ុន្ដែ ប្រទេសទាំងនោះនៅតែផលិតបរមាណូ និងសាកល្បងដោយលួចលាក់ ទោះបី សហគមន៍អន្ដរជាតិដឹង ក៏មិនអាចធ្វើអ្វី នោះឡើយ ក្រៅពីគំរាមដាក់ទណ្ឌកម្មតែ ប៉ុណ្ណោះ មិនហ៊ានប្រើប្រាស់កម្លាំង យោធានោះឡើយ ។ មូលហេតុដោយ សារតែប្រទេសទាំងនោះមានសព្វាវុធ ទំនើបៗអាចវាយបកវិញគ្រប់ពេល វេលា នៅពេលដែលឈានដល់ដំណាក់ កាលចុងក្រោយ ។
កាំជ្រួចមីស៊ីលរបស់អ៊ីរ៉ង់និងកូរ៉េ ខាង ត្បូងមានសមត្ថភាពខ្ពស់អាចបំពាក់ ក្បាលគ្រាប់បរមាណូ ហើយបាញ់ទៅ ដល់ទីតាំងនានារបស់អាមេរិក លោក ខាងលិច ដូច្នេះបើប្រទេសមហាអំណាច ចង់ប្រើហិង្សា ក៏ប្រទេសទាំងនោះមាន លទ្ធភាពក្នុងការទប់ទល់ មិនដូចជា ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់និងអាហ្វហ្គានីស្ថាននោះ ឡើយ ។
អាមេរិក និងបណ្ដាសម្ពន្ធមិត្ដគួរតែ យល់ឃើញថា ការវាយប្រហារដោយ យោធាទៅលើប្រទេសដែលគ្មានគ្រាប់ បែកបរមាណូនឹងធ្វើឱ្យការខិតខំកាត់ បន្ថយអាវុធបរមាណូរបស់ប្រទេសមហា អំណាចធ្លាក់ចុះដោយប្រទេសតូចៗព្រួយ បារម្ភការវាយប្រហារដូចគ្នានោះ ប្រាកដជាខិតខំផលិតបរមាណូជាក់ជា មិនខាន ។ ការភ័យខ្លាចវាយប្រហារពី បណ្ដាប្រទេសមហាអំណាចនឹងធ្វើឱ្យ ពិភពលោកធ្លាក់ក្នុងដំណាក់កាលប្រកួត ប្រជែងសព្វាវុធសាជាថ្មី ។
រឿងអ្វីនឹងកើតឡើងនៅលើពិភព លោកប្រសិនបើប្រទេសជាច្រើនទៀត អាចផលិតបានគ្រាប់បែកបរមាណូនោះ ហើយលទ្ធផលចុងក្រោយអាចជាសង្គ្រាម លោកលើកទី៣ដែរឬទេ? ក្រោយពេលអាមេរិកនិងលោកខាង លិចវាយប្រហារលីប៊ី អ៊ីរ៉ាក់និងអាហ្វហ្គា នីស្ថាននាពេលកន្លងមក ហើយមាន គម្រោងវាយប្រហារទៅលើប្រទេសស៊ីរី គឺជាមេរៀនមួយសម្រាប់បណ្ដាប្រទេស តូចៗពង្រឹងអំណាចរបស់ខ្លួនដោយគ្រាប់ បែកបរមាណូ ដោយខ្លាចទទួលលទ្ធផល ដូចបណ្ដាប្រទេសដែលឯកភាពទៅលើ កិច្ចព្រមព្រៀងមិនផលិតគ្រាប់បែក បរមាណូនោះ៕
No comments:
Post a Comment