ដោយ ៖ ម៉ែវ សាធី
ថ្ងៃទី 01-06-2011 ម៉ោង 10:04:04
មុនកិច្ចប្រជុំសន្ដិសុខតំបន់អាស៊ីភាគ អាគ្នេយ៍ Shangri-la នៅសិង្ហបុរីចាប់ពី ថ្ងៃទី៣-៥ មិថុនា ចិនបានព្យាយាមបង្ក ជម្លោះនៅតំបន់សមុទ្រភាគខាងត្បូងនិង ធ្វើឱ្យស្ថានភាពទាំងនោះកាន់តែតានតឹង ខ្លាំងឡើងដោយការបញ្ជូននាវាមកកាត់ ផ្ដាច់ខ្សែកាបនាវារុករកប្រេង Binh Minh បាន ធ្វើឱ្យមានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំង ពីភាគីវៀតណាម ហើយព្រឹត្ដិការណ៍នេះ ក្លាយទៅជាចំណុចចាប់អារម្មណ៍បំផុត នៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិ ។
តាម បណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយរបស់កោះ តៃវ៉ាន់បានបញ្ជាក់ថា សកម្មភាពរបស់ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង ដើម្បីសំដៅ ទៅលើគោលដៅមួយផ្សេងទៀត គឺគំរាម កំហែងអាមេរិកជាមុន រួចពិភាក្សាជា ក្រោយ ។
ដែលបាន ចាប់ផ្ដើមតាំងពីឆ្នាំ២០០២ ដោយមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវយុត្ដិសាស្ដ្រ យោធាអន្ដរជាតិដោយមានការផ្ដល់ ជំនួយពីរដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរី កិច្ចប្រជុំស្ដីពី សន្ដិសុខ Shangri-la បានប្រែក្លាយទៅ ជាកិច្ចប្រជុំដែលមានឥទ្ធិពលបំផុតនៅ ក្នុងតំបន់អាស៊ីភាគអាគ្នេយ៍ ។ នៅក្នុង កិច្ចប្រជុំ Shangri-la ឆ្នាំ នេះ ចិនផ្ដោត ការយកចិត្ដទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងជាងឆ្នាំ មុនៗទាំងអស់ ដោយបានបញ្ជូនមន្ដ្រី យោធាជាន់ខ្ពស់ចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ ផងដែរ ខុសពីឆ្នាំមុនៗដែលបញ្ជូនតែ តំណាងរបស់ខ្លួនចូលរួមប៉ុណ្ណោះ ។ មូល ហេតុដែលទីក្រុងប៉េកាំងផ្ដោតការយក ចិត្ដទុកដាក់ដល់កិច្ចប្រជុំស្ដីពីសន្ដិសុខ តំបន់អាស៊ីភាគអាគ្នេយ៍នោះដោយសារ តែកិច្ចប្រជុំនេះត្រូវសហគមន៍អន្ដរជាតិផ្ដោតការយកចិត្ដ ទុកដាក់ដោយមានរដ្ឋ មន្ដ្រីការពារជាតិប្រទេសចំនួន២៧ចូល រួម ក្នុងនោះមាននាយករដ្ឋមន្ដ្រីម៉ាឡេ ស៊ី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការពារជាតិ រុស្ស៊ី និងបណ្ដាមន្ដ្រីការពារជាតិមកពី ប្រទេសជប៉ុន ឥណ្ឌា កូរ៉េខាងត្បូង ឥណ្ឌូ - នេស៊ី និងអូស្ដ្រាលី ... ។
សារព័ត៌មាន World Journalរបស់ កោះតៃវ៉ាន់បានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ៣១ ឧសភា ដោយបានបញ្ជាក់ថា ព្រឹត្ដិ ការណ៍ថ្ងៃទី២៦ ឧសភាកន្លងមកបានធ្វើ ឱ្យប្រធានបទពីសិទ្ធិគ្រប់គ្រងនិងអធិប - តេ យ្យភាពនៅលើដែនសមុទ្រកាន់តែ ក្ដៅគគុកនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំស្ដីពីសន្ដិសុខ លើកនេះ ហើយទីក្រុងប៉េកាំងនឹងបញ្ជូន មន្ដ្រីមកពិភាក្សាជាមួយមន្ដ្រីអាមេរិក នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ ។
កន្លងមក រដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិចិន បានបំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេស ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរីនិងហ្វីលីពីនដើម្បីបក ស្រាយពីគោលជំហររបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ពីការដាក់ពង្រាយកម្លាំងយោធា ពិសេស ទាហានជើងទឹក និងវិវាទទៅលើដែន សមុទ្រភាគខាងត្បូងជាមួយវៀតណាម។
ជាយូរ ណាស់មកហើយ ទីក្រុងប៉េកាំង ជំរុញឱ្យមានកិច្ចពិភាក្សាទ្វេភាគីប៉ុណ្ណោះជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ នៅក្នុងវិវាទ ដោយ មិនបានយកទៅពិភាក្សាជាមួយបណ្ដា ប្រទេសអាស៊ានពីបញ្ហាអធិបតេយ្យដែន សមុទ្រភាគខាងត្បូង ។ ប៉ុន្ដែទីក្រុង ប៉េកាំងយល់ឃើញថា ដល់ពេលត្រូវតែ កែប្រែទំនាក់ទំនងយោធាជាមួយបណ្ដា ប្រទេសអាស៊ីភាគអាគ្នេយ៍និងដាក់ សម្ពាធដល់ផលប្រយោជន៍អាមេរិកនៅ តំបន់នេះ ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ Shangri-la កាល ពី ឆ្នាំ២០១០ រដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិអាមេរិក រ៉ូប៊ឺត ហ្គេតបានបង្ហាញពីទស្សនៈចង់ទៅ ធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសចិន ប៉ុន្ដែ ភាគីចិនមិនស្វាគមន៍ ។ ប៉ុន្ដែឆ្នាំនេះ រដ្ឋ មន្ដ្រីការពារជាតិចិនមានបំណងពិភាក្សា ជាមួយរដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិរ៉ូប៊ឺត ហ្គេត ដោយផ្ទាល់បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំស្ដីពីសន្ដិសុខតំបន់អាស៊ីភាគ អាគ្នេយ៍ ។
កាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ នៅក្នុងស្ថានភាពតានតឹងលើដែនសមុទ្រដែលមាន ជម្លោះរវាងចិននិងវៀតណាម , វៀត ណាមចង់លើកបញ្ហានេះមកពិភាក្សា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ Shangri-la ប៉ុន្ដែ ទីក្រុង ប៉េកាំងបានស្វែងរកវិធីសាស្ដ្រដាក់ សម្ពាធម្ចាស់ផ្ទះសិង្ហបុរីឱ្យលុបចោល បញ្ហាវិវាទនោះនៅក្នុងចំណុចសំខាន់នៃ កិច្ចប្រជុំ ។ បញ្ហាសមុទ្រភាគខាងត្បូង ដែលបានលាតត្រដាងក្នុងកិច្ចប្រជុំនា ទីក្រុងហាណូយកាលពីខែកក្កដា ២០១០ ពេលនោះរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសអាមេរិក លោកស្រីហ៊ីលឡារី គ្លីនតុនបានប្រកាស អំពីផលប្រយោជន៍នៅលើដែនសមុទ្រ ភាគខាងត្បូងរបស់បណ្ដាប្រទេសដែល ពាក់ព័ន្ធ ។ ទន្ទឹមនឹងនោះលោកស្រីក៏ស្នើ ភាគីពាក់ព័ន្ធឱ្យពិភាក្សាគ្នាដោយសន្ដិភាព ត្រូវបានធ្វើឡើងជាលក្ខណៈត្រីភាគី ដោយមានប្រទេសទី៣ចូលរួម ប៉ុន្ដែ ភាគីចិនបានប្រឆាំងយ៉ាងដាច់អហង្កា ដោយចាត់ទុកថាចិនជាប្រទេសធំ ហើយប្រទេសផ្សេងទៀតជាប្រទេសតូច បានធ្វើឱ្យស្ថានភាពទាំងនោះកាន់តែ តានតឹងថែមទៀត ។
រឿងរ៉ាវ ដែលនាវាយាមល្បាតចិន បានកាត់ផ្ដាច់ខ្សែកាបរបស់នាវារុករក ប្រេងវៀតណាមកាលពីថ្ងៃសៅរ៍កន្លង មក ស្ថិតនៅតំបន់សមុទ្រជម្លោះទីប្រជុំ កោះទាំងពីរ គឺកោះ Spratleys និង ភារា Paracels ដែលភាសាវៀតណាមហៅថា កោះ Truong Sa និងHoang Sa។ វិវាទ នៅដែនសមុទ្រស្ថិតនៅទីប្រជុំកោះនោះ បានធ្វើឱ្យចិននិងវៀតណាមមើលមុខគ្នា មិនចំឡើយ ដោយប្រទេសទាំង២អះអាង ថា ទីប្រជុំកោះ Truong Sa និង Hoang Saស្ថិត ក្នុងអធិបតេយ្យរបស់រៀងៗខ្លួន។ វៀតណាមបានចោទប្រកាន់ភាគីចិនថា បានរំលោភបំពានទៅលើអធិបតេយ្យ ដែលសមុទ្ររបស់ខ្លួននិងរំលោភលើកិច្ច សម្របសម្រួលក្រោមសីលធម៌ដែល ចិនបានចុះហត្ថលេខាជាមួយសមាជិក អាស៊ានកាលពីឆ្នាំ២០០២ ។
ចំណែក ចិនវិញ ក៏បានបកស្រាយទៅ វៀតណាមថា កងនាវាយាមល្បាតចិន បានធ្វើការទៅតាមតួនាទីរបស់ខ្លួន ដោយសារតែនាវារបស់វៀតណាមដែល កំពុងរុករកប្រេងនោះគឺជាការខុសច្បាប់ ស្ថិតនៅលើដែនសមុទ្រក្រោមអធិប -តេ យ្យរបស់ចិន ។ ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ ២០១១មកទល់ពេលនេះ វៀតណាមបាន ចោទប្រកាន់ចិនជាលើកទី២ហើយពីបទ រំលោភអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន ។ កាលពី ខែមីនាកន្លងមក រដ្ឋាភិបាលទីក្រុង ហាណូយបានតវ៉ាទៅលើសមយុទ្ធរបស់ នាវាមុជទឹកចិននៅជុំវិញទីប្រជុំកោះខាង លើ ប៉ុន្ដែភាគីចិនបានឆ្លើយមកវៀត ណាមវិញថា ចិនធ្វើសមយុទ្ធលើដែន សមុទ្ររបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ ។
គួរ បញ្ជាក់ថា តំបន់សមុទ្រក្នុងទីប្រជុំ កោះដែលមានវិវាទខាងលើនេះ គឺសម្បូរ ទៅដោយធនធានធម្មជាតិ ប្រេងកាត ឧស្ម័នដែលជាប្រភពផ្ដល់សេដ្ឋកិច្ចមិន ចេះរីងស្ងួតដល់ប្រទេសនីមួយៗក្នុងការ ឈានទៅដល់គោលដៅជាប្រទេសអភិ - វឌ្ឍន៍ក្នុងថ្ងៃអនាគត ។
ចិនតែងប្រកាសពីអធិបតេយ្យនៅទី ប្រជុំកោះនោះរហូតមក គឺចាប់តាំងពី ចិនបានរឹបអូសយកកោះ Truong Sa ទៅ គ្រប់គ្រងនៅឆ្នាំ១៩៧៤ ។ នៅឆ្នាំ ១៩៨៨ ចិននិងវៀតណាមបានផ្ទុះអាវុធ ដាក់គ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅលើដែនសមុទ្រ ដែលមានជម្លោះនោះ ធ្វើឱ្យទាហានជើង ទឹកវៀតណាមប្រមាណ៧០នាក់បាត់បង់ ជីវិតក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នានោះ ៕
No comments:
Post a Comment